W dniach 10–11 kwietnia 2025 roku na Stadionie Cracovii odbył się I Cracovski Kongres Prawa Sportowego i Socjologii Sportu – interdyscyplinarne wydarzenie, które zgromadziło przedstawicieli środowisk prawniczych, akademickich oraz sportowych. Kongres stworzył przestrzeń do rzeczowej debaty nad współczesnymi problemami prawa sportowego oraz nad społecznym wymiarem sportu w Polsce i Europie.

Pierwszy dzień kongresu poświęcony był zagadnieniom prawnym. Rozpoczął się panelem zatytułowanym „Sądownictwo sportowe czy sądownictwo w sporcie?”, moderowanym przez r. pr. Filipa Woźniaka. W jego ramach wystąpili: prof. UW dr hab. Andrzej Wach, który omówił zdatność arbitrażową w sporach sportowych; r. pr. Jerzy Stelmaszuk, poruszając temat rozwiązywania kontraktów przez zawodników z winy klubu; Hubert Radke, który przedstawił Basketball Arbitral Tribunal jako innowacyjną formułę arbitrażu sportowego; dr Włodzimierz Głowacki, analizując sądownictwo dyscyplinarne na przykładzie Polskiego Związku Piłki Nożnej; oraz prof. dr hab. Mariusz Załucki, który mówił o prawie do sądu w sprawach sportowych.

W drugiej części dnia odbył się panel dyskusyjny „Prawo sportowe w obliczu przyszłych wyzwań” prowadzony przez prof. dr. hab. Tadeusza Włudykę. W dyskusji wzięli udział: prof. UŁa dr hab. Eligiusz Krześniak, prof. UMK dr hab. Michał Leciak, dr hab. Michał Biliński, prof. KUL dr hab. Sławomir Fundowicz oraz dr hab. Wojciech Ciszewski. Debatowano nad kierunkami rozwoju prawa sportowego w Polsce oraz nad jego przyszłymi reformami.

Trzecim punktem programu był panel zatytułowany „Imprezy masowe w Polsce – o potrzebie zmian”, moderowany przez dr. Mateusza Słabego. Swoje wystąpienia wygłosili: dr Adam Bułat, który przedstawił procesowe aspekty przestępstw oraz wykroczeń z ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych; dr Cezary Kąkol, który mówił o odpowiedzialności karnej za czyny przeciwko bezpieczeństwu imprez masowych; dr Mateusz Dróżdż, który zaprezentował przykład meczu Cracovia – Pogoń Szczecin jako ilustrację przewagi prawa wewnętrznego nad powszechnym; dr Dominik Borek, który omówił sportową imprezę masową jako cel turystyczny; oraz dr Piotr Cybula, który zajął się tematem zasad zwrotów biletów na mecze piłkarskie w praktyce klubów Ekstraklasy.

Drugi dzień kongresu poświęcony był socjologii sportu, ze szczególnym uwzględnieniem piłki nożnej jako zjawiska społecznego i kulturowego. W panelu zatytułowanym „Futbol. Pamięć i tożsamość”, moderowanym przez prof. APS dr. hab. Mateusza Grodeckiego, udział wzięli: prof. UAM dr hab. Przemysław Nosal, który analizował tożsamość zbiorową kibiców piłkarskich i rolę pamięci; dr Dobrosław Mańkowski, który omówił transformacyjne losy klubów piłkarskich po 1989 roku; Julia Witkowska, która zaprezentowała społeczne znaczenie rytualnych praktyk piłkarzy; oraz dr Natalia Organista, która podjęła temat doświadczeń piłkarek ekstraligowych.

Kolejnym punktem programu był panel dyskusyjny „Superliga i cała reszta – centrum i peryferia współczesnego futbolu”, moderowany przez prof. UG dr. hab. Radosława Kossakowskiego, z udziałem dr. Mateusza Dróżdża, prof. UMK dr. hab. Dominika Antonowicza oraz prof. APS dr. hab. Mateusza Grodeckiego. Panel dotyczył globalnych i lokalnych napięć w strukturze współczesnego futbolu oraz przyszłości elitarnych rozgrywek piłkarskich.

Ostatni panel kongresu zatytułowany był „Świat społeczny kibiców piłkarskich” i moderowany był przez prof. UAM dr. hab. Przemysława Nosala. W ramach tej sesji dr Seweryn Dmowski przedstawił wyniki badań dotyczących percepcji rywali przez kibiców Cracovii, dr Dariusz Łapiński mówił o budowaniu struktur dialogu ze środowiskami kibicowskimi, prof. AWF dr hab. Michał Lenartowicz analizował zjawisko niekibicowskich form konsumpcji sportowej, natomiast Tadeusz Bochenek zaprezentował projekt „Pasiastych Wizyt” jako przykład budowania wspólnoty kibiców Cracovii.

Serdecznie dziękujemy wszystkim prelegentom za ich merytoryczne wystąpienia, zaangażowanie i gotowość do dzielenia się wiedzą oraz doświadczeniem. Ich udział stanowił fundament wysokiego poziomu naukowego i praktycznego Kongresu. Wyrazy uznania kierujemy również do wszystkich instytucji i organizacji, które wsparły organizację wydarzenia. Szczególne podziękowania składamy Współorganizatorom: Uczelni Łazarskiego, Wydziałowi Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, Katedrze Publicznego Prawa Gospodarczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Towarzystwu Sieci Naukowej Prawa Sportowego. Dziękujemy Patronom: Ekstraklasie S.A., Miastu Kraków, Institute for Sport Governance oraz Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Krakowie. Za objęcie wydarzenia Patronatem Honorowym dziękujemy Wojewodzie Małopolskiemu, Panu Krzysztofowi Janowi Klęczarowi. Podziękowania kierujemy również do redakcji „M jak Małopolska” za objęcie wydarzenia Patronatem Medialnym. Państwa wsparcie, współpraca i zaufanie umożliwiły realizację I Cracovskiego Kongresu Prawa Sportowego i Socjologii Sportu na najwyższym poziomie.

fot. Łukasz Żołądź


fot. Jakub Noskowiak