Historia

Cracovia to najstarszy działający klub sportowy w Polsce. W Krakowie w piłkę nożną grywano już od lat dziewięćdziesiątych XIX stulecia, początkowo na terenie Parku Jordana, a następnie na murawie Błoń, jednak gra ta miała charakter rekreacyjny i odbywała się według dowolnego stosowania i interpretacji przepisów.


Do powstania zorganizowanych klubów w Krakowie przyczynił się przyjazd drużyn ze Lwowa. Miało to miejsce 4 czerwca 1906 roku i wtedy to odbyły się pierwsze mecze pomiędzy drużynami tych niezwykle zasłużonych dla historii polskiej piłki nożnej grodów. W pierwszym Czarni Lwów zmierzyli się ze "studentami" nazywanymi również "przodownikami", w drugim rywalem KGS IV Gimnazjum Lwów byli "akademicy", czyli naprędce zwołana drużyna składająca się z publiczności, która obserwowała wcześniejszy mecz.


Po ogłoszeniu w "Nowej Reformie" "akademicy" zebrali się 13 czerwca na pierwszy trening i utworzyli Akademicki Klub Footballowy. Tak narodziła się legenda polskiego futbolu - we wrześniu 1906 roku klub przybrał nazwę Akademicki Klub Footballowy "Cracovia". Z kolei "Przodownicy" zwani też "studentami", "drużyną Szeligowskiego", "I Drużyną Studencką", a potem "I Klubem Studenckim" otrzymali tego lata stroje w biało-czerwone pasy oraz stałą nazwę - Biało-czerwoni.


Zimą połączono dwie najlepsze drużyny "turnieju jesiennego": Biało-czerwonych oraz AKF Cracovię. Nowy zespół nazwę przejął od "akademików", barwy zaś, czyli koszulki w biało-czerwone pasy, od drużyny Szeligowskiego - w taki sposób zakończył się etap budowania drużyny pierwszego mistrza Polski.


Przed wybuchem Pierwszej Wojny Światowej drużyna Cracovii rozgrywała mecze głównie z drużynami z terenu Galicji, która stała się kolebką polskiej piłki nożnej, ale także wiele spotkań toczyła z drużynami z innych ziem monarchii Austro-Węgierskiej. Pierwszy taki mecz Cracovia przegrała w Opawie z Troppauer Spotverein 2:4 (1908 rok). Trzy lata później "Biało-czerwoni" zmierzyli się z uznawaną za najlepszą drużynę europejską, reprezentacją Austro-Węgier. Mimo porażki 3:6 postawa naszych zawodników pozwoliła uzyskać elitarny na owe czasy tytułu drużyny pierwszej klasy austriackiej. W roku 1913 Cracovia wygrała rozgrywki o mistrzostwo Galicji, wyprzedzając lokalną rywalkę Wisłę oraz Pogoń Lwów.


W pierwszym międzypaństwowym meczu reprezentacji Polski z Węgrami wystąpiło aż 7 zawodników naszego klubu. W okresie międzywojennym Cracovia jeszcze trzykrotnie sięgała po mistrzowski tytuł, kolejno w 1930, 1932 oraz w 1937 roku.


Lata tuż po wojnie początkowo nie zapowiadały "czarnego" okresu w dziejach klubu. Jeszcze w 1948 roku drużyna Cracovii zdobywa po meczu barażowym z Wisłą tytuł mistrzowski, jednak w związku z reorganizacją klubów sportowych na wzór radziecki już rok później Cracovia zostaje Związkowym Klubem Sportowym Ogniwo Cracovia. W czerwcu 1949 roku z nazwy znika łacińska nazwa naszego miasta, zostaliśmy decyzja władz pozbawieni "Biało-czerwonych" pasów na koszulkach. Zanim w 1955 roku odzyskaliśmy nasze imię egzystowaliśmy przez trzy lata jako "Terenowe Koło Sportowe Sparta".


Reorganizacja sportu nie ograniczała się jedynie do ingerencji w tradycyjne nazwy klubowe. Kluby sportowe zostały podporządkowane zrzeszeniom. Naszym "protektorem" zostało najpierw MPK, a następnie opieką objęła nas spółdzielnia spożywców. Słaba pozycja "protektorów" w ówczesnej hierarchii odbiła się na wynikach sportowych. Drużyna piłkarska plasowała się na coraz niższych pozycjach, by w roku 1954 pożegnać się z rozgrywkami pierwszej ligi. Wprawdzie już trzy lata później nastąpił powrót do rozgrywek z udziałem najlepszych drużyn, ale tylko na dwa sezony.


I w takim rytmie odtąd miała toczyć się historia naszej piłki - liczona spadkami i awansami. Z pierwszej do drugiej, drugiej do trzeciej (pierwszy taki spadek miał miejsce po sezonie 1970-71), trzeciej do drugiej etc.


W tym okresie za sukces należy przyjąć awans do pierwszej ligi w sezonie 1982-83. W latach dziewięćdziesiątych poza trzecią ligą występowaliśmy jedynie przez trzy sezony. Głównym problemem Cracovii w tym okresie to przede wszystkim brak finansów.


W 1997 Cracovia przekształcono w Sportową Spółkę Akcyjną, ale w dalszym ciągu głównym problemem pozostawały niewystarczające fundusze. Klub jednak uratowano przed ostatecznym bankructwem. Przyczynili się do tego głównie kibice.


W roku 2001 miała miejsce słynna manifestacje przed Urzędem Wojewódzkim przy ul. Basztowej. Upadający klub został uratowany przez ofiarnych kibiców zrzeszonych w "Grupie 100", którzy dzięki własnym pieniądzom wspomagali klub i doprowadzili do pojawienia się w 2002 roku sponsora - firmy Comarch. W sezonie 2002-03 następuje powrót do drugiej ligi, rok później ekstraklasa. Po wielu latach Cracovia wróciła na należne jej miejsce.


W pierwszym sezonie w najwyższej klasie rozgrywkowej Cracovia uzyskuje piąte miejsce i ociera się o udział w rozgrywkach Intertotto. Jednocześnie zostaje okrzyknięta drużyną grającą najciekawszy futbol w lidze. Stabilizacja finansowa skutkuje nowymi transferami i rozbudową bazy treningowej, a poziom piłkarski przekłada się na powołania do reprezentacji Polski. Sezon 2005/2006 to pechowe dziewiąte miejsce pierwszej drużyny, ale za to Mistrz Polski juniorów młodszych! W swoje urodziny klub organizuje wielką Galę Stulecia, a do obchodów przyłączają się tysiące kibiców i całe miasto. Rok później w Orange Ekstraklasie Cracovia kończy sezon na wysokiej czwartej pozycji wyprzedzając swoją lokalną rywalkę, aż o cztery oczka.


W sezonie 2009/10 sezonie podopieczni ówczesnego szkoleniowca, Oresta Lenczyka, zajęli dwunastą lokatę. W maju nastąpiła zmiana na ławce trenerskiej i Cracovię objął Rafał Ulatowski, jednak po nieudanych pierwszych spotkaniach sezonu 2010/11 (w jedenastu meczach drużyna zdobyła zaledwie cztery punkty) ustąpił miejsce Jurijowi Szatałowi. Nowy szkoleniowiec zadebiutował na ławce trenerskiej Pasów 5 listopada 2010 roku w spotkaniu z Wisłą Kraków (0:1).


W sezonie 2011/12 Cracovia zaliczyła nieudane występy, które w konsekwencji oznaczały pożegnanie z Ekstraklasą.


Wraz ze spadkiem do I ligi, do Cracovii - po kilku latach przerwy - wrócił znany kibicom trener Wojciech Stawowy, a zespół rozpoczął walkę o powrót do Ekstraklasy, co udało się po zaledwie jednym sezonie gry na zapleczu T-Mobile Ekstraklasy.


Na początku sezonu 2013/2014 Cracovia była nazywana "rewelacją rundy". Piłkarze radzili sobie na tyle dobrze, że niewiele zabrakło im do awansu do pierwszej ósemki. Nie udało się jednak. Po porażce 0:1 z Koroną Kielce, musieli pożegnać się z grupą mistrzowską. Sezon "Pasy" zakończyły na 14. miejscu.


Sezon 2014/15 "Pasy" rozpoczęły pod wodzą nowego szkoleniowca, Roberta Podolińskiego, który w kwietniu 2015 roku po niezbyt dobrych wynikach drużyny szczególnie na wyjeździe został zastąpiony przez Jacka Zielińskiego. Efekt „nowej miotły" zadziałał znakomicie - w dziewięciu meczach za kadencji nowego trenera Cracovia odniosła siedem zwycięstw i zanotowała dwa remisy. W rezultacie drużyna zakończyły rozgrywki na dziewiątym miejscu, czyli pierwszym w grupie spadkowej.


Okres świetnej gry przedłużył się na sezon 2015/16. Drużyna Cracovii tylko po jednej z 37 kolejek wypadła poza pierwszą piątkę w tabeli, a większość sezonu spędziła na pozycji trzeciej. Ostatecznie „Pasom", które były drugą najbardziej bramkostrzelną ekipą w Ekstraklasie, udało się uplasować na czwartym miejscu, które dało przepustkę do europejskich pucharów. W czerwcu 2016 roku Cracovia po raz pierwszy w historii klubu zagra w eliminacjach Ligi Europy!


Po okresie nieco słabszych wyników w kolejnych rozgrywkach, od początku sezonu 2017/18 aż do dnia dzisiejszego najstarszy Klub sportowy w Polsce prowadzi Michał Probierz. W pierwszym pełnym roku pracy Pasy pod jego wodzą zajęły 9. miejsce w tabeli LOTTO Ekstraklasy, znajdując się o włos od kwalifikacji do grupy mistrzowskiej. Jeszcze lepszy okazał się jednak sezon 2018/19, w którym Cracovia po raz drugi w ostatnich latach znalazła się w eliminacjach Ligi Europy, zajmując czwartą lokatę na koniec sezonu. 


W sezonie 2019/20 Pasy do ostatnich kolejek rywalizowały o prawo ponownej gry w rozgrywkach Ligi Europy UEFA. Awans do europejskich pucharów uzyskaliśmy, odnosząc jednocześnie historyczny sukces w dziejach najstarszego Klubu sportowego w Polsce. W dniu 24 lipca 2020 Pasy po raz pierwszy zdobyły trofeum Pucharu Polski, kwalifikując się tym samym ponownie do eliminacji LE. Wkrótce później, obok trofeum pucharowego w naszej gablocie pojawił się Superpuchar Polski, zdobyty 9 października 2020 po zwycięstwie nad Legią Warszawa.

CRACOVIA TO RÓWNIEŻ